In n transliterasie word woorde uit een skrif of taal letter vir letter in n ander alfabet weergegee Soms word diakritie

In ’n transliterasie word woorde uit een skrif of taal letter vir letter in ’n ander alfabet weergegee. Soms word diakritiese tekens gebruik sodat die omskakeling op ’n presiese manier omgekeer kan word.

In teenstelling met getranskribeerde woorde is die uitspraakreëls van die teikentaal vir ’n leser nie voldoende om die getranslitereerde woorde te kan uitspreek nie. Transliterasie is ’n geskikte hulpmiddel om skrywers en titels of ander elemente in ’n lys wat oorspronklik nie in die Latynse alfabet geskryf is nie, behoorlik te sorteer.

Daar is verskeie voorbeelde van getranslitereerde woorde wat in Afrikaans gebruik word, byvoorbeeld sjiek (uit Frans), kurrikulum (uit Latyn) ens.

Transliterasie en transkripsie

Daar word onderskei tussen:

Transliterasie as ’n presiese letter-vir-letter-omskakeling van een alfabet (byvoorbeeld Cyrillies) in ’n ander (byvoorbeeld die Latynse alfabet), dikwels met behulp van diakritiese tekens. Hierdie omskakeling kan, indien nodig, weer omgekeer word. Transliterasie word veral in wetenskaplike werke gebruik indien die woord nie in die oorspronklike alfabet weergegee kan word nie omdat die letters verskil.
Transkripsie as ’n uitspraakgebaseerde omskakeling van woorde uit ’n vreemde alfabet in ’n ander taal deur gebruik te maak van ’n fonetiese skrif of die spelreëls van die teikentaal. Dit word veral vir niewetenskaplike doeleindes gebruik sodat niemoedertaalsprekers die woorde volgens hul eie taal se spelreëls kan uitspreek.

**Transliterasie en transkripsie van Grieks as ’n voorbeeld**
Griekse woord	Transliterasie	Transkripsie	Notas
Ελληνική Δημοκρατία	Ellēnikḗ Dēmokratía	Elliniki Dimokratia	"Δ, δ" soos Engels 'th' in 'these'
βασιλεύς εν Ναυπλίω	basileús en Nauplíō	vasilefs en Nafplio	"β" soos 'w', "αυ" / "ευ" soos 'af' / 'ef' voor stemlose konsonante
Ελευθερία	Eleuthería	Eleftheria	"Θ, θ" soos Engels 'th' in 'thing'
Ευαγγέλιο	Euaggélio	Ewangelio	"ευ" soos voor klinkers en stemdraende medeklinkers; γγ soos 'ng' in Afrikaans
των υιών	tōn uiṓn	ton ion	"υ"/"υι" soos 'i' in Afrikaans
Μπερλίν, Ντακάρ, Γκέντ	Mperlín, Νtakár, Gként	Berlin (Berlyn), Dakar, Gent	"μπ" / "ντ" / "γκ" (digrawe vir 'b' / 'd' / 'g')

In die geval van meer ingewikkelde skrifte soos Chinees bestaan daar geen transliterasiestelsels nie, die omskakeling is beperk tot transkripsies.

Verskille

Verskille tussen transliterasie en transkripsie
Oorspronklike Russiese teks	Борис Николаевич Ельцин
Amptelike transliterasie volgens die -standaard (GOST 7.79-2000)	Boris Nikolaevič Elʹcin
Wetenskaplike transliterasie	Boris Nikolaevič Elʼcin
Fonetiese transkripsie volgens die Internasionale Fonetiese Alfabet (IFA)	[bʌˈɾʲis nʲɪkʌˈɫajɪvʲɪt͡ʃʲ ˈjelʲt͡sɨn]
27 voorbeelde van omskakeling van dieselfde naam in ander tale/alfabette (transkripsie)
Afrikaans	Boris Nikolajewitsj Jeltsin
Nederlands	Boris Nikolajevitsj Jeltsin
Engels	Boris Nikolayevich Yeltsin
Duits	Boris Nikolajewitsch Jelzin
Bulgaars, Macedonies	Борис Николаевич Елцин
Serwies	Борис Николајевич Јељцин
Tsjeggies / Sloweens	Boris Nikolajevič Jelcin
Slowaaks	Boris Nikolajevič Jeľcin
Kroaties	Boris Nikolajevič Jeljcin
Pools	Borys Nikołajewicz Jelcyn
Lets	Boriss Nikolajevičs Jeļcins
Litaus	Borisas Nikolajevičius Jelcinas
Sweeds / Deens	Boris Nikolajevitj Jeltsin
Noors	Borís Nikolájevitsj Jéltsin
Spaans	Borís Nikoláyevich Yeltsin
Frans	Boris Nikolaïevitch Ieltsine
Albanies	Boris Nikollajeviç Jellcin
Mahl	ބޮރިސް ނިކޮލަޔެވިޗް ޔެލްސިން
Hongaars	Borisz Nyikolajevics Jelcin
Fins	Boris Nikolajevitš Jeltsin
Estnies	Boriss Nikolajevitš Jeltsin
Turks	Boris Nikolayeviç Yeltsin
Arabies	بوريس نيكولايفتش يلتسن (transliterasie Būrīs Nīkūlāyafitsh Yīltsin)
Hebreeus	בוריס ניקולאיביץ' ילצין (transiterasie bwrjs njḳwlʾjbjṣ' jlṣjn)
Chinees	鲍里斯•尼古拉耶维奇•叶利钦 (pinyin: Bàolǐsī Nígǔlāyēwéiqí Yèlìqīn)
Japannees	ボリス・ニコライェヴィッチ・イェリツィン (transliterasie borisu nikorayevicchi yeritsin)
Koreaans	보리스 니콜라예비치 옐친 (transliterasie boriseu nikollayebichi yelchin)

Eksterne skakels

Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir transliterasie.
Online-Transliteration – Transliterasiediens vir ’n aantal tale wat die transliterasiestelsels ISO 9, GOST 7.79 ondersteun asook ’n steldsel wat op die Engelse taal gebaseer is.
Eesti Keele Instituut – Transliterasietabelle vir verskillende tale (waaronder transliterasiestelsels soos ISO, ALA-LC, DIN en ander) wat vir bepaalde tale gebruik word.
Meertalige transliterasie in 40 tale Geargiveer 14 November 2018 op Wayback Machine
Lingua::Translit Geargiveer 5 Februarie 2012 op Wayback Machine – (Perl-programmeertaal: Module en aanlyndiens wat vir transliterasies volgens verskillende stelsels gebruik kan word (, , , …)