Die Nobelprys vir fisika (Sweeds: Nobelpriset i fysik) is ’n jaarlikse prys wat deur die Koninklike Sweedse Akademie vir Wetenskappe toegeken word aan mense wat wêreldwyd die uitmuntendste bydraes op die gebied van fisika gelewer het. Dit is een van vyf pryse waarvoor Alfred Nobel in sy testament voorsiening gemaak en sedert 1901 toegeken word; die ander is die Nobelpryse vir chemie, fisiologie of geneeskunde, letterkunde en vrede.
Nobelprys vir fisika
| ||
Die Sweedse chemikus Alfred Nobel, wat in sy testament voorsiening vir die Nobelprys gemaak het. | ||
Toegeken vir | Uitstaande bydraes vir die mensdom in fisika | |
Borg | Koninklike Sweedse Akademie vir Wetenskappe | |
Land | Swede | |
Datum | 10 Desember | |
Eerste toekenning | 10 Desember 1901 | |
Webtuiste | nobelprize.org |
Die akademie kondig die naam van die Nobelpryswenners jaarliks vroeg in Oktober aan, met die Nobelprys vir fisika tradisioneel tweede en op 'n Dinsdag. Die prys word jaarliks in Stockholm, Swede, toegeken op 10 Desember, die herdenking van Nobel se dood. Tot en met 2024 is die prys aan altesaam 226 individue toegeken. Nog net vyf vroue het dit gekry: Marie Curie in 1903, Maria Goeppert-Mayer in 1963, in 2018, in 2020 en in 2023.
is een van twee bekroondes wat twee keer die Nobelprys in dieselfde vak toegeken is, in 1956 en 1972. Frederick Sanger is die ander en is twee keer met die Nobelprys vir Chemie bekroon, in 1956 en 1972. Twee ander het Nobelpryse twee keer gewen, een in chemie en een in 'n ander vak: Maria Skłodowska-Curie (fisika in 1903 en chemie in 1911) en Linus Pauling (chemie in 1954 en vrede in 1962).
Die 2024-Nobelprys vir fisika is toegeken aan John Hopfield en Geoffrey Hinton "vir fundamentele ontdekkings en uitvindings wat masjienleer moontlik maak met kunsmatige neurale netwerke".
Die pryse, wat 'n bedrag geld (SEK9 miljoen, omtrent VSA$1 miljoen per pryskategorie, wat dan gelykop onder die Bekroondes verdeel word), 'n goue medalje en 'n diploma insluit, word op 10 Desember, die herdenking van Nobel se sterfdag in 1896, tydens 'n seremonie deur die Sweedse koning, tans Carl XVI Gustaf van Swede, in die Stockholmse Konsertsaal uitgedeel.
Hieronder volg 'n lys van die ontvangers van die Nobelprys vir fisika vanaf 1901 tot op hede. In 1916, 1931, 1934 en 1940–1942 is die prys nie toegeken nie; die toekenning van 1921 is in die volgende jaar toegeken, toe Albert Einstein die Nobelprys vir fisika ontvang het.
1900's – 1910's – 1920's – 1930's – 1940's – 1950's – 1960's – 1970's – 1980's – 1990's – 2000's – 2010's – 2020's
1900's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
1901 | Wilhelm Röntgen | Duitse Keiserryk | "ter erkenning van die buitengewone dienste wat hy gelewer het deur die ontdekking van die merkwaardige X-strale wat later na hom genoem is" | |
1902 | Hendrik Lorentz | Nederland | "ter erkenning van die buitengewone diens wat hulle deur hul ondersoeke op die invloed van magnetisme op stralingverskynsels gelewer het" | |
Pieter Zeeman | ||||
1903 | Henri Becquerel | Frankryk | "vir sy ontdekking van spontane radioaktiwiteit" | |
Pierre Curie | "vir hul gesamentlike ondersoeke na die stralingverskynsels wat deur professor Henri Becquerel ontdek is" | |||
Marie Curie | Pole Frankryk | |||
1904 | John William Strutt | Verenigde Koninkryk | "vir sy ondersoek na die digtheid van die belangrikste gasse en vir sy ontdekking van argon in verband met hierdie studies" | |
1905 | Philipp Lenard | Oostenryk-Hongarye Duitse Keiserryk | "vir sy werk op katodestrale" | |
1906 | J.J. Thomson | Verenigde Koninkryk | "vir sy teoretiese en eksperimentele ondersoeke op die geleiding van elektrisiteit deur gasse" | |
1907 | Albert A. Michelson | Verenigde State Pole | "vir sy optiese presisie instrumente en die spektroskopiese en metrologiese ondersoeke wat uitgevoer is met hul hulp" | |
1908 | Gabriel Lippmann | Frankryk | "vir sy metode om kleure te fotografeer gebaseer op die verskynsel van inmenging" | |
1909 | Guglielmo Marconi | Italië | "vir hul bydraes tot die ontwikkeling van draadlose telegrafie" | |
Karl Ferdinand Braun | Duitse Keiserryk |
1910's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
1910 | Johannes Diderik van der Waals | Nederland | "vir sy werk op die toestandsvergelyking vir gasse en vloeistowwe" | |
1911 | Wilhelm Wien | Duitse Keiserryk | "vir sy ontdekkings rakende die wette wat die straling van hitte bepaal" | |
1912 | Gustaf Dalén | Swede | "vir sy uitvinding van outomatiese kleppe ontwerp om gebruik te word in kombinasie met gasakkumulators in vuurtorings en boeie" | |
1913 | Heike Kamerlingh Onnes | Nederland | "vir sy ondersoek op die eienskappe van materie by lae temperature wat onder meer tot die produksie van vloeibare helium gelei het" | |
1914 | Max von Laue | Duitse Keiserryk | "Vir sy ontdekking van die diffraksie van X-strale deur kristalle", 'n belangrike stap in die ontwikkeling van X-straal-spektroskopie | |
1915 | Verenigde Koninkryk | "Vir hul dienste in die analise van kristalstruktuur deur middel van X-strale", 'n belangrike stap in die ontwikkeling van X-straal-kristallografie | ||
William Lawrence Bragg | Australië Verenigde Koninkryk | |||
1917 | Verenigde Koninkryk | "Vir sy ontdekking van die kenmerkende Röntgen-straling van die elemente", 'n ander belangrike stap in die ontwikkeling van X-straal-spektroskopie | ||
1918 | Max Planck | Duitse Keiserryk | "vir die dienste wat hy gelewer het aan die bevordering van fisika deur sy ontdekking van kwantumenergie" | |
1919 | Johannes Stark | Republiek van Weimar | "vir sy ontdekking van die Doppler-effek in kanaalstrale en die splitsing van spektraallyne in elektriese velde" |
1920's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
1920 | Switserland | "vir die diens wat hy gelewer het aan presisiemetings in fisika deur sy ontdekking van afwykings in nikkel-staallegerings" | ||
1921 | Albert Einstein | Republiek van Weimar Switserland | "vir sy dienste aan teoretiese fisika, en veral vir sy ontdekking van die wet van die foto-elektriese effek" | |
1922 | Niels Bohr | Denemarke | "vir sy dienste in die ondersoek op die struktuur van atome en van die straling wat daaruit voortspruit" | |
1923 | Verenigde State | "vir sy werk op die elementêre lading van elektrisiteit en op die foto-elektriese effek" | ||
1924 | Swede | "vir sy ontdekkings en navorsing op die gebied van X-straal-spektroskopie" | ||
1925 | Republiek van Weimar | "vir hul ontdekking van die wette wat die impak van 'n elektron op 'n atoom beheer" | ||
1926 | Frankryk | "vir sy werk op die diskontinue struktuur van materie, en veral vir sy ontdekking van sedimentasie-ewewig" | ||
1927 | Verenigde State | "vir sy ontdekking van die effek wat na hom genoem is" | ||
Verenigde Koninkryk | "vir sy metode om die paaie van elektries gelaaide deeltjies sigbaar te maak deur kondensasie van damp" | |||
1928 | "vir sy werk op die termiese verskynsel, en veral vir die ontdekking van die wet wat na hom genoem is" | |||
1929 | Frankryk | "vir sy ontdekking van die golfgeaardheid van elektrone" |
1930's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
1930 | Brits-Indië | "vir sy werk op die verstrooiing van die lig en vir die ontdekking van die uitwerking wat na hom genoem is" | ||
1932 | Werner Heisenberg | Republiek van Weimar | "vir die skepping van kwantummeganika, waarvan die toepassing onder andere tot die ontdekking van die allotropiese vorme van waterstof gelei het" | |
1933 | Erwin Schrödinger | Oostenryk | "vir die ontdekking van nuwe produktiewe vorme van atoomteorie" | |
Paul Dirac | Verenigde Koninkryk | |||
1935 | "vir die ontdekking van die neutron" | |||
1936 | Oostenryk | "vir sy ontdekking van kosmiese straling" | ||
Verenigde State | "vir sy ontdekking van die positron" | |||
1937 | "vir hul eksperimentele ontdekking van die diffraksie van elektrone deur kristalle" | |||
Verenigde Koninkryk | ||||
1938 | Enrico Fermi | Italië | "vir sy demonstrasies oor die bestaan van nuwe radioaktiewe elemente wat deur neutronstraling geproduseer word en vir sy verwante ontdekking van kernreaksies wat veroorsaak word deur stadige neutrone" | |
1939 | Verenigde State | "vir die uitvinding en ontwikkeling van die siklotron en vir die resultate wat daarmee verkry word, veral ten opsigte van kunsmatige radioaktiewe elemente" |
1940's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
1943 | Verenigde State | "vir sy bydrae tot die ontwikkeling van die molekulêre straalmetode en sy ontdekking van die magnetiese momentum van die proton" | ||
1944 | Verenigde State Pole | "vir sy resonansie metode vir die opname van die magnetiese eienskappe van atoomkerne" | ||
1945 | Wolfgang Pauli | Oostenryk | "vir die ontdekking van die uitsluitingsbeginsel, ook die Pauli-beginsel genoem" | |
1946 | Verenigde State | "vir die uitvinding van 'n apparaat om uiters hoë druk te produseer, en vir die ontdekkings wat hy daardeur op die gebied van hoëdrukfisika gemaak het" | ||
1947 | Verenigde Koninkryk | "vir sy ondersoek op die fisika van die boonste atmosfeer, veral vir die ontdekking van die sogenaamde Appleton-laag" | ||
1948 | "vir sy ontwikkeling van die Wilson-wolkkamermetode, en sy ontdekkings daarmee op die gebied van kernfisika en kosmiese straling" | |||
1949 | Japan | "vir sy voorspelling van die bestaan van mesone op grond van teoretiese werk op kernkragte" |
1950's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
1950 | Verenigde Koninkryk | "vir sy ontwikkeling van die fotografiese metode om kernprosesse te bestudeer en sy ontdekkings rakende mesone wat met hierdie metode gemaak is" | ||
1951 | "vir hul baanbrekende werk oor die transmutasie van atoomkerne deur kunsmatig versnelde atoomdeeltjies" | |||
Ierland | ||||
1952 | Switserland Verenigde State | "vir hul ontwikkeling van nuwe metodes vir kernmagnetiese presisiemetings en ontdekkings in verband daarmee" | ||
Verenigde State | ||||
1953 | Nederland | "vir sy demonstrasie van die fase-kontrasmetode, veral vir sy uitvinding van die fase-kontrasmikroskoop" | ||
1954 | Wes-Duitsland | "vir sy fundamentele navorsing op kwantummeganika, veral vir sy statistiese interpretasie van die golffunksie" | ||
"vir die toevalmetode en sy ontdekkings wat daarmee gepaard gaan" | ||||
1955 | Verenigde State | "vir sy ontdekkings rakende die fynstruktuur van die waterstofspektrum" | ||
Verenigde State Wes-Duitsland | "vir sy presiese bepaling van die magnetiese momentum van die elektron" | |||
1956 | Verenigde State | "vir hul navorsing oor halfgeleiers en hul ontdekking van die transistoreffek" | ||
William Shockley | ||||
1957 | Volksrepubliek China Verenigde State | "vir hul deurdringende ondersoek na die sogenaamde pariteitswette wat tot belangrike ontdekkings met betrekking tot die elementêre deeltjies gelei het" | ||
1958 | Sowjetunie | "vir die ontdekking en interpretasie van die Cherenkof-effek" | ||
1959 | Italië | "vir hul ontdekking van die antiproton" | ||
Verenigde State |
1960's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
1960 | Verenigde State | "vir die uitvinding van die borrelkamer" | ||
1961 | "vir sy baanbrekende studie van elektronverspreiding in atoomkerne en vir sy daardeur moontlike ontdekkings rakende die struktuur van die nukleone" | |||
Wes-Duitsland | "vir sy navorsing oor die resonansie-absorpsie van gammastraling en sy ontdekking van die effek in hierdie verband wat sy naam dra" | |||
1962 | Sowjetunie | "vir sy baanbrekende teorieë op gekondenseerde materie, veral vloeibare helium" | ||
1963 | Eugene Wigner | Hongarye Verenigde State | "vir sy bydraes tot die teorie van die atoomkern en die elementêre deeltjies, veral deur die ontdekking en toepassing van fundamentele simmetrie beginsels" | |
Maria Goeppert-Mayer | Verenigde State | "vir hul ontdekkings rakende kernskulpstruktuur" | ||
J. Hans D. Jensen | Wes-Duitsland | |||
1964 | Sowjetunie | "vir fundamentele werk op die gebied van kwantumelektronika, wat gelei het tot die konstruksie van ossillators en versterkers gebaseer op die maser-laser-beginsel" | ||
Verenigde State | ||||
1965 | Richard Feynman | "vir hul fundamentele werk in kwantumelektrodinamika (QED), met diepploegende gevolge vir die fisika van elementêre deeltjies" | ||
Japan | ||||
1966 | Frankryk | "vir die ontdekking en ontwikkeling van optiese metodes om Hertziese resonansies in atome te bestudeer" | ||
1967 | Hans Bethe | Verenigde State | "vir sy bydraes tot die teorie van kernreaksies, veral sy ontdekkings rakende die energieproduksie in sterre" | |
1968 | "vir sy beslissende bydraes tot elementêre deeltjiefisika, veral die ontdekking van 'n groot aantal resonansietoestande, moontlik gemaak deur sy ontwikkeling van die tegniek van die gebruik van waterstofbubbelkamer en data-analise" | |||
1969 | "vir sy bydraes en ontdekkings rakende die klassifikasie van elementêre deeltjies en hul interaksies" |
1970's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
1970 | Hannes Alfvén | Swede | "vir fundamentele werk en ontdekkings in magnetohidrodinamika met vrugbare toepassings in verskillende dele van plasmafisika" | |
Frankryk | "vir fundamentele werk en ontdekkings rakende antiferromagnetisme en ferriagnetisme wat tot belangrike toepassings in vaste-stoffisika gelei het" | |||
1971 | Dennis Gabor | Hongarye Verenigde Koninkryk | "vir sy uitvinding en ontwikkeling van die holografiese metode" | |
1972 | Verenigde State | "vir hul gesamentlik ontwikkelde teorie van supergeleiding, wat gewoonlik die BCS-teorie genoem word" | ||
1973 | Japan | "vir hul eksperimentele ontdekkings rakende tonnelverskynsels in halfgeleiers en supergeleiers onderskeidelik" | ||
Verenigde State Noorweë | ||||
Verenigde Koninkryk | "vir sy teoretiese voorspellings van die eienskappe van 'n superstroom deur 'n tonnelversperring, veral die verskynsels wat algemeen bekend staan as die Josephson-effek" | |||
1974 | "vir hul baanbrekende navorsing in radio-astrofisika: Ryle vir sy waarnemings en uitvindings, veral van die diafragma sintese tegniek, en Hewish vir sy beslissende rol in die ontdekking van pulsars" | |||
1975 | Denemarke | "vir die ontdekking van die verband tussen kollektiewe beweging en deeltjiebeweging in atoomkerne en die ontwikkeling van die teorie van die atoomkernstruktuur gebaseer op hierdie samehang" | ||
Verenigde State | ||||
1976 | "vir hul baanbrekende werk in die ontdekking van 'n swaar elementêre deeltjie van 'n nuwe soort" | |||
1977 | "vir hul fundamentele teoretiese ondersoeke op die elektroniese struktuur van magnetiese en wanordelike stelsels" | |||
Verenigde Koninkryk | ||||
Verenigde State | ||||
1978 | Sowjetunie | "vir sy basiese uitvindings en ontdekkings op die gebied van lae temperatuur-fisika" | ||
Verenigde State | "vir hul ontdekking van kosmiese mikrogolf-agtergrondstraling" | |||
1979 | "vir hul bydraes tot die teorie van die verenigde swak en elektromagnetiese interaksie tussen elementêre deeltjies, insluitend onder andere die voorspelling van die swak neutrale stroom" | |||
Pakistan | ||||
Verenigde State |
1980's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
1980 | Verenigde State | "vir die ontdekking van oortredings van fundamentele simmetrie beginsels in die verval van neutrale K-mesone" | ||
1981 | Nederland Verenigde State | "vir hul bydrae tot die ontwikkeling van laserspektroskopie" | ||
Verenigde State | ||||
Swede | "vir sy bydrae tot die ontwikkeling van hoë-resolusie elektronspektroskopie" | |||
1982 | Verenigde State | "vir sy teorie van kritiese verskynsels in verband met fase-oorgange" | ||
1983 | Indië Verenigde State | "vir sy teoretiese studie van die fisiese prosesse van belang vir die struktuur en evolusie van die sterre" | ||
Verenigde State | "vir sy teoretiese en eksperimentele studies op die kernreaksies van belang in die vorming van die chemiese elemente in die heelal" | |||
1984 | Italië | "vir hul beslissende bydraes tot die groot projek, wat gelei het tot die ontdekking van die velddeeltjies W en Z, kommunikators van swak wisselwerking" | ||
Nederland | ||||
1985 | Wes-Duitsland | "vir die ontdekking van die gekwantiseerde Hall-effek" | ||
1986 | Ernst Ruska | "vir sy fundamentele werk in elektronoptika, en vir die ontwerp van die eerste elektronmikroskoop" | ||
"vir hul ontwerp van die skandering-tonnelmikroskoop" | ||||
Switserland | ||||
1987 | Wes-Duitsland | "vir hul belangrike deurbraak in die ontdekking van supergeleiding in keramiekmateriale" | ||
Switserland | ||||
1988 | Verenigde State | "vir die neutrino-balkmetode en die demonstrasie van die dubbelstruktuur van die leptone deur die ontdekking van die muonneutrino" | ||
1989 | "vir die uitvinding van die geskeide oscillatoriese veldmetode en die gebruik daarvan in die waterstof-maser en ander atoomklokke" | |||
Verenigde State Wes-Duitsland | "vir die ontwikkeling van die ioonstriktegniek" | |||
Wes-Duitsland |
1990's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
1990 | Verenigde State | "vir hul baanbrekende ondersoeke rakende die diep onelastiese verstrooiing van elektrone op protone en gebonde neutrone, wat van noodsaaklike belang was vir die ontwikkeling van die kwarkmodel in deeltjiefisika" | ||
Kanada | ||||
1991 | Frankryk | "vir die ontdekking van metodes wat ontwikkel is om bestellingsverskynsels in eenvoudige stelsels te bestudeer, wat veralgemeen kan word na meer komplekse vorms van materie, veral vloeibare kristalle en polimere" | ||
1992 | Frankryk Pole | "vir sy uitvinding en ontwikkeling van deeltjieverklikkers, veral die multiwire proporsionele kamer" | ||
1993 | Verenigde State | "vir die ontdekking van 'n nuwe soort pulsar, 'n ontdekking wat nuwe moontlikhede vir die studie van swaartekrag oopgemaak het" | ||
1994 | Kanada | "vir die ontwikkeling van neutronspektroskopie" en "vir baanbrekende bydraes tot die ontwikkeling van neutronverstrooiingstegnieke vir studies van gekondenseerde materie" | ||
Verenigde State | "vir die ontwikkeling van die neutrondiffraksietegniek" en "vir baanbrekende bydraes tot die ontwikkeling van neutronverstrooiingstegnieke vir studies van gekondenseerde materie" | |||
1995 | "vir die ontdekking van die tau-lepton" en "vir baanbrekende eksperimentele bydraes tot leptonfisika" | |||
"vir die opsporing van die neutrino" en "vir baanbrekende eksperimentele bydraes tot leptonfisika" | ||||
1996 | "vir hul ontdekking van superfluïteit in helium-3" | |||
1997 | "vir die ontwikkeling van metodes om atome met laserlig af te koel en te vang" | |||
Frankryk | ||||
Verenigde State | ||||
1998 | "vir die ontdekking van 'n nuwe vorm van kwantumvloeistof met fraksionele gelaaide opwindinge" | |||
Duitsland | ||||
Republiek van China Verenigde State | ||||
1999 | Nederland | "vir die verduideliking van die kwantumstruktuur van elektroswak-interaksies in fisika" | ||
2000's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
2000 | Rusland | "vir die ontwikkeling van halfgeleier-heterostrukture wat in hoëspoed- en optiese elektronika gebruik word" | ||
Duitsland | ||||
Verenigde State | "vir sy rol in die uitvinding van die geïntegreerde stroombaan" | |||
2001 | "vir die bereiking van Bose-Einstein-kondensasie in verdunde gasse van alkaliese atome, en vir vroeë fundamentele studies op die eienskappe van die kondensate" | |||
Duitsland | ||||
2002 | Verenigde State | "vir die baanbrekende bydraes tot astrofisika, veral vir die opsporing van kosmiese neutrinos" | ||
Japan | ||||
Italië Verenigde State | "vir die baanbrekende bydraes tot astrofisika wat tot die ontdekking van kosmiese X-straal-bronne gelei het" | |||
2003 | Rusland Verenigde State | "vir baanbrekende bydraes tot die teorie van supergeleiers en superfluïede" | ||
Rusland | ||||
Verenigde Koninkryk Verenigde State | ||||
2004 | Verenigde State | "vir die ontdekking van asimptotiese vryheid in die teorie van sterk wisselwerking" | ||
2005 | "vir sy bydrae tot die kwantumteorie van optiese samehang" | |||
"vir hul bydraes tot die ontwikkeling van laser-gebaseerde presisie-spektroskopie, insluitend die optiese frekwensie-kam-tegniek" | ||||
Duitsland | ||||
2006 | Verenigde State | "vir hul ontdekking van die swartstralervorm en anisotropie van die kosmiese mikrogolf-agtergrondstraling" | ||
2007 | Frankryk | "vir die ontdekking van reuse-magnetoresistance" | ||
Duitsland | ||||
2008 | Japan | "vir die ontdekking van die gebroke simmetrie se oorsprong wat die bestaan van minstens drie kwark-families in die natuur voorspel" | ||
Japan Verenigde State | "vir die ontdekking van die meganisme van spontane gebroke simmetrie in subatomiese fisika" | |||
2009 | Hongkong Verenigde Koninkryk Verenigde State | "vir die baanbrekende prestasies met betrekking tot die oordrag van lig in vesels vir optiese kommunikasie" | ||
Kanada Verenigde State | "vir die uitvinding van 'n beeldende halfgeleierbaan – die CCD-sensor" | |||
Verenigde State |
2010's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
2010 | Rusland Verenigde Koninkryk Nederland | "vir baanbrekende eksperimente rakende die tweedimensionele materiaalgrafeen" | ||
Rusland Verenigde Koninkryk | ||||
2011 | Verenigde State | "vir die ontdekking van die versnelde uitbreiding van die heelal deur waarnemings van verre supernovae" | ||
Australië Verenigde State | ||||
Verenigde State | ||||
2012 | Frankryk | "vir baanbrekende eksperimentele metodes wat meet en manipulasie van individuele kwantumstelsels moontlik maak" | ||
Verenigde State | ||||
2013 | België | "vir die teoretiese ontdekking van 'n meganisme wat bydra tot ons begrip van die oorsprong van massa-subatomiese deeltjies, en wat onlangs bevestig is deur die ontdekking van die voorspelde fundamentele deeltjie, deur die ATLAS- en CMS-eksperimente by CERN se Groot Hadronversneller" | ||
Verenigde Koninkryk | ||||
2014 | Japan | "vir die uitvinding van doeltreffende blou lig-emitterende diodes wat helder en energiebesparende wit ligbronne moontlik gemaak het" | ||
Japan Verenigde State | ||||
2015 | Japan | "vir die ontdekking van neutrino-ossillasies, wat toon dat neutrino's oor massa beskik" | ||
Kanada | ||||
2016 | Verenigde Koninkryk Verenigde State | "vir teoretiese ontdekkings van topologiese fase-oorgange en topologiese fases van materie" | ||
2017 | Duitsland Verenigde State | "vir beslissende bydraes tot die LIGO-detektor en die waarneming van swaartekraggolwe" | ||
Verenigde State | ||||
2018 | "vir baanbrekende uitvindings op die veld van laserfisika" | |||
Frankryk | ||||
Kanada | ||||
2019 | "vir teoretiese ontdekkings in die fisiese kosmologie" | |||
Switserland | "vir die ontdekking van ’n eksoplanet wat om ’n ster soortgelyk aan ons son wentel" | |||
2020's
Jaar | Naam | Land | Beweegrede | |
---|---|---|---|---|
2020 | Verenigde Koninkryk | "vir die ontdekking dat die vorming van swartkolke 'n sterk voorspelling van die algemene relatiwiteitsteorie is" | ||
Duitsland | "vir die ontdekking van 'n supermassiewe kompakte voorwerp in die middel van ons sterrestelsel" | |||
Verenigde State | ||||
2021 | Japan Verenigde State | "vir die fisiese modellering van die aarde se klimaat, die kwantifisering van veranderlikheid en die betroubare voorspelling van aardverwarming" | ||
Duitsland | ||||
Italië | "vir die ontdekking van die wisselwerking tussen wanorde en skommelinge in fisiese stelsels van atoom- tot planetêre skale" | |||
2022 | Frankryk | "vir eksperimente met verstrengelde fotone, wat die skending van Bell-ongelykhede vasstel, en baanbrekerswerk in kwantuminligtingwetenskap" | ||
Verenigde State | ||||
Oostenryk | ||||
2023 | Frankryk Swede | "vir eksperimentele metodes om attosekonde-pulse van lig te genereer vir die studie van elektrondinamika in materie" | ||
Hongarye Oostenryk | ||||
Frankryk Oostenryk | ||||
2024 | John Hopfield | Verenigde State | "vir fundamentele ontdekkings en uitvindings wat masjienleer moontlik maak met kunsmatige neurale netwerke" | |
Geoffrey Hinton | Kanada Verenigde Koninkryk |
Sien ook
- Nobelprys vir Chemie
- Nobelprys vir Ekonomiese Wetenskappe
- Nobelprys vir Fisiologie of Geneeskunde
- Nobelprys vir Letterkunde
- Nobelprys vir Vrede
Verwysings
- (en) "Nomination and selection of Physics Laureates". Nobelprize.org. Nobel Media 2024. 8 Oktober 2024. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Mei 2020. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "All Nobel Prizes in Physics". Nobelprize.org. Nobel Media AB. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Mei 2020. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "Nobel Prize Awarded Women". Nobelprize.org. Nobel Media 2024. 8 Oktober 2024. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 November 2018. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "Nobel Laureates Facts". Nobelprize.org. 8 Oktober 2024. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2020. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "The Nobel Prize in Physics 2024". The Nobel Foundation. 8 Oktober 2024. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "The Nobel Prize Amounts" (PDF). Nobelprize.org. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 2 Oktober 2018. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "The Nobel Prize in Physics 1901". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "The Nobel Prize in Physics 1902". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "The Nobel Prize in Physics 1903". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "The Nobel Prize in Physics 1904". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "The Nobel Prize in Physics 1905". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "The Nobel Prize in Physics 1906". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "The Nobel Prize in Physics 1907". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (en) "The Nobel Prize in Physics 1908". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 8 Oktober 2024.
- (
wikipedia, wiki, boek, boeke, biblioteek, artikel, lees, aflaai, gratis, gratis aflaai, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, prentjie, musiek, liedjie, film, boek, speletjie, speletjies, selfoon, telefoon, Android, iOS, Apple, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, Web, Rekenaar