Franche-Comté

Franche-Comté
Départements	Doubs (25) Haute-Saône (70) Jura (39) Territoire de Belfort (90)
Prefektuur	Besançon
Bevolking	1 177 096 inw. (2013)
Bevolkingsdigtheid	90 inw./vk km
Oppervlakte	16 202 vk km
Arrondissemente	8
Kantons	116
Munisipaliteite	1 786
President van Gewestelike Raad	(2008-)

Franche-Comté (Frankoprovensaals Franche Comtât, letterlik: Vrygraafskap) is 'n klein (16 202 km² teenoor die gemiddelde 24 762 km²) administratiewe gewes (Frans: région) van Frankryk. Dit verteenwoordig 3% van die Franse grondgebied en bevat vier départements: Doubs (25), Haute-Saône (70), Jura (39) en Territoire de Belfort (90). Terwyl die eerste drie elkeen in die omgewing van 5 000 km² beslaan, is laasgenoemde minder as 600 km² groot en verteenwoordig dit die kleinste metropolitaanse département buite Parys. Franche-Comté het 1 786 munisipaliteite (Frans: communes) waarvan klein dorpies die grootste gedeelte uitmaak..

Rue du Château Pécauld in Arbois, Jura, Franche-Comté

Besançon, die streekshoofstad is 405 km van Parys, 200 km van Nancy, 226 km van Straatsburg, 155 km van Basel (Frans: Bâle), 177 km van Genève, 195 km van Lyon en 91 km van Dijon af geleë.

Die inwoners van Franche-Comté staan bekend as die: Francs-Comtois - Francs-Comtoises.

Geskiedenis

Die Sitadel van Besancon

Belfortkasteel ingang

Die naam Franche-Comté verskyn nie amptelik voor 1366 nie; voor die datum is van Comté de Bourgogne (Graafskap van Boergondië) gepraat.

Die Comté de Bourgogne het deel gevorm van die Heilige Romeinse Ryk, maar dit het 'n groot mate van outonomie geniet. Met die uitsterwing van die manlike tak van die Graaf van Boergondië het die graafskap onder diverse verskillende invloede gekom (Frankryk, Hertogdom van Boergondië, Spanje), maar die gebied het deurlopend sy besonderse vryhede behou.

Die Spaanse tydperk kom op 'n manier ooreen met die bloeitydperk van Franche-Comté. Die tydperk van voorspoed is egter onderbreek deur die Tienjarige Oorlog (1634 – 1644) wat deel gevorm het van die Dertigjarige Oorlog. Die Graafskap van Boergondië het Spaans gebly, maar 'n paar jaar later het Louis XIV dit teruggeëis. Hy beset dit in 1668 maar moes dit weer in die Vrede van Aken teruggee.

Franche-Comté word beslis deel van Frankryk in 1678 deur die Vrede van Nijmegen, behalwe vir die Comté de Montbéliard wat eers — vrywillig — Frans word op 18 Oktober 1793.

Tydens die Franse Revolusie word die provinsie Franche-Comté verdeel in drie départements : Jura, Doubs en Haute-Saône. is aan Haut-Rhin hertoegeken. Tydens die Frans-Duitse Oorlog van 1870 weerstaan die dorp, verdedig deur Kolonel Denfert-Rochereau, die Duitse beleëring. Die dorp open nie die stadhekke tot 16 Februarie 1871 nie en toe slegs in opdrag van die Franse regering, 'n paar weke na die ondertekening van die amptelike skietstilstand op 28 Januarie 1871. Die weerstand laat toe dat die dorp Frans bly na die anneksasie van Elsas . Sedert hierdie datum het die versterkings van die gebied (Frans: les Fortifications de l'Est) 'n belangrike rol by die verdediging van die Trouée de Belfort (die "Poort van Belfort"), die stad Besançon en die roetes na die buurlande gespeel.

In 1922 word die stad en omgewing as 'n département gevestig onder die naam Territoire de Belfort en word daarmee die vierde département van Franche-Comté.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog het Franche-Comté met sy groot aantal weerstandsvegters respek verdien.

Geografie

Montmelon, Doubs - die Jura in die Lente

Franche-Comté is in die ooste van Frankryk geleë en die streek deel ongeveer 230 Kilometer landsgrens met Switserland. Franche-Comté lê tussen Elsas en die région Champagne-Ardenne. Dit word in die weste deur Boergondië en in die suide deur die région Rhône-Alpes begrens. Die natuurlike grens met Switserland word deur die Juragebergte gevorm. Die Suidwesteleike punt van die Vogese lê ook in Franche-Comté.

Franche-Comté is bedek met uitgestrekte woude en is die mees beboste deel van Franryk met 42% van die oppervlak wat bebos is. Denne, eike en beukehoutbome kan hoogtes van tot 40 meter bereik. Die bosse word afgewissel met talle mere en riviere.

Ondergronds is daar meer as 9000 grotte en gangetjies wat die Glacière grot, wat reg deur die jaar indrukwende hoeveelhede ys bevat, en die Poudrey grot in sluit wat die grootste ondergrondse holte in Frankryk bevat.

In die winter bied die streek se kombinasie van sneeu en berge ski en ander wintersportsoorte soos sneeutrek en hondesleetrek vervang.

Bekende toeriste aantreklikhede sluit in die Hérissonvaterval, die blind vallei Baume-les-Messieurs, Saut de la Truite (waterval), Corniche de Goumois (krans), Ballon de Servance (ronde bergspits ), die Lisonfontein, La Motte uitkykpunt, die Cusancinvallei, die Les Croix pas en die Langouetteklowe.

Landbou, Wyn en Kookkuns

Morbierkaas

Vin Jaune van die Chateau Chalon en ander plaaslike produkte

Franche-Comté is 'n landelike gebied en tradisionele nywerhede en boerdery metodes het tot 'n groot mate behoue gebly. Die woude van Franche-Comté onderhou tradisionele nywerhede soos speelgoed- en pypmaak sowel as die maak van ander klein houtvoorwerpe.

Franche-Comté is 'n beesboerdery gebied wat beide suiwel en vleis produkte lewer. 'n Aantal kase soos Comté, Morbier, Emmental, Mont d’or, Bleu de Gex, en Cancoillotte word vervaardig. Vleis gebaseerde lekkernye soos brési (gedroogte gerookte bief), Morteauwors, Luxeuil ham, Montbéliard wors, Ballon des Vosges (gerookte blad) kom uit Franche-Comté. Die delikatesse word met denne en jenewer gegeur.

Eenvoudige tradisionele disse word van gehalte plaaslike produkte gemaak. Kaassop en groentebredie wat met gerookte vleis bedien word is voorbeelde hiervan. Die mere en riviere van Franche-Comté ondersteun varswatersnoeksouffles, forel in Vin Jaune (geelwyn), palingbredie en gestoofde kreef. Die woude lewer talle sampioene soos chanterelles, morilles, mousserons en petit-gris. Verder inspireer die beskikbaarheid van wildsvleis disse soos haas in witwyn met spek, Franche-Comté haas met room en geroosterde lyster (grive) gevlam in Marc d'Arbois. Kaas is weer die basis vir disse soos biefstuk met Bleu de Gex, au gratin comté disse, soutterte en fondue comtoise.

In een van die oudste wyngebiede van Frankryk word vyf antieke druifsoorte verbou: Savagnin, Chardonnay, Pinot noir, Trousseau en Poulsard in ses Appellation d'Origine Contrôlée (AOC). Die Jura wyne is uniek en ongewoon en sluit die beroemde vin jaune in wat in proses soortgelyk aan die van sjerrie gemaak word. Die streek se vrugtebome ondersteun ook die maak van vrugtebrandewyne en likeurs soos kirsch uit Fougerolles en Mouthier, en denne en gentiaanlikeur. 'n Tradisionele plaaslike aperitief word met die anys van Pontarlier gemaak. Ander Alcohols sluit in absint. Bier word in Doubs deur Brasserie du Mont d'Or gemaak en in Jura by Brasserie de Granges-sur-Baume.

Franche-Comté se kookkuns kan beleef word in talle restaurants, tables régionales (plaaslike kookkuns restaurants), herberge of B&Bs.

Tegnologie en Nywerhede

Franche-Comté is Frankryk se voorste streek vir horlosie maak, brilraam vervaardiging en speelgoedvervaardiging. Die gebied is ook bekend vir die hoë aantal mense wat die motor- en metaalsektore werk. Die gebied word vandag gekenmerk deur uitnemendheid in hoëtegnologie gegrond op die kultuur van "klein-en-presies" wat voortspruit uit tradisionele horlosie maak en gesteun word deur die startegies posisie naby Switserland.

Die streek het dan ook die hoogste digtheid van mikrotegnologie vermoëns in Frankryk. Die motorbedryf se aktiwiteite word gerig deur die Pôle Véhicule du Futur (Voertuig van die toekoms pool) wat daarop gemik is om sinergie te bewerkstellig tussen nywerheidskennis en plaaslike wetenskaplikes om voor te bly in die veld. Agriprosesering word onder die vaandel van Vitagora bevorder onder die temas van voedingswaarde, smaak en gesondheid. Die vierde pool van Franche-Comté se hoëtegnologie bedryf is in plastiek waar Plastipolis navorsing en ontwikkeling in saamgestelde materiale, mikro/- en nano-strukturering van polimere, gevorderde vervaardiging en beheer oor materiale bevorder.

Daar is ook byna 700 maatskappye wat hulle op inligtings- en kommunikasie-tegnologie toespits of in multimedia werk. Bekende maatskappye, wat in die gebied gevestig is, sluit in PSA Peugeot Citroën, Faurecia, Alastom, Solvay en ITT Cannon.

Ekstrene Skakels

• Comité Régional du tourisme de Franche-Comté in Frans, Engels, Duits en Nederlands

Verwysings

1. Comité Régional du tourisme de Franche-Comté, Besoek op 4 Maart 2007
2. L’Agence Régionale de Développement de FRANCHE-COMTÉ Geargiveer 22 Maart 2007 op Wayback Machine The 5 good reasons for setting up in Franche-Comté Geargiveer 24 Mei 2007 op Wayback Machine, Besoek op 4 Maart 2007

Die administratiewe geweste van Frankryk (Régions de France)
Metropolitaanse geweste (Régions métropolitaines):
Akwitanië | Auvergne | Boergondië | Bretagne | Centre-Val de Loire | Champagne-Ardenne | Elsas | Franche-Comté | Île-de-France | Korsika | Languedoc-Roussillon | Limousin | Lotaringe | Midi-Pyrénées | Nord-Pas-de-Calais | Basse-Normandie | Haute-Normandie | Pays de la Loire | Pikardië | Poitou-Charentes | Provence-Alpes-Côte d'Azur | Rhône-Alpes
Metropolitaanse geweste 2016 (Régions métropolitaines):
Auvergne-Rhône-Alpes | Boergondië-Franche-Comté | Bretagne | Centre-Val de Loire | Grand Est | Hauts-de-France | Île-de-France | Korsika | Nieu-Akwitanië | Normandië | Oksitanië | Pays de la Loire | Provence-Alpes-Côte d'Azur
Oorsese geweste (Régions d’outre-mer):
Frans-Guyana | Guadeloupe | Martinique | Mayotte | Réunion